اسپکتروفتومتر ها تجهیزات ارزشمند و تخصصی هستند که نگهداری صحیح از آن اهمیت ویژه ای دارد و حفظ اسپکتروفتومتر ها تا حد زیادی به نحوه نصب، راه اندازی و استفاده صحیح از دستگاه بستگی دارد. تعمیر و نگهداری از اسپکتروفتومتر ها شامل موارد متعددی می شود از جمله تمیز کردن مداوم و استفاده از روش های تخصصی در راستای افزایش طول عمر دستگاه، لازم به ذکر است که این موارد گاهی اوقات پیچیدگی های مختص به خود را دارد که باید تنها توسط تکنسین و مهندسانی که آموزش دیده اند و اطلاعات کمپانی سازنده اسپکتروفتومتر را گردآوری کرده اند، انجام پذیرد. در این مقاله قصد داریم تا به بررسی روش های نگهداری از اسپکتروفتومتر و مراحل بررسی فنی آن بپردازیم.
روش های نگهداری صحیح از اسپکتروفتومتر
همانطور که گفته شد؛ نگهداری صحیح از اسپکتروفتومتر که جزء دستگاه های طیف سنجی به شمار می آید؛ امری مهم و ضروری است و برای انجام این کار؛ ابتدا باید کاربران دستگاه آموزش های لازم را دریافت کرده و سپس با توجه به دستورالعمل های کمپانی سازنده از دستگاه استفاده نمایند، اما به صورت کلی نکاتی اصولی جهت نگهداری از اسپکتروفتومتر وجود دارد که در لیست زیر به آن ها می پردازیم:
- عدم استفاده مجدد از سل های یکبار مصرف اسپکتروفتومتر
- کالیبراسیون اسپکتروفتومتر پس از هر بار آنالیز بر روی نمونه
- استفاده از میز کار محکم، بدون لرزش و با قابلیت استریل کردن برای اسپکتروفتومتر
- عدم استفاده از کووت پلاستیکی اسپکتروفتومتر در صورت آنالیز حلال های آلی
- استفاده از سل های کوآرتز اسپکتروفتومتر در صورت انجام آنالیز های پایین تر 310 نانومتر
- اطمینان خاطر از عدم گاز زدایی نمونه یا استاندارد داخل سل اسپکتروفتومتر
- قرار دادن اسپکتروفتومتر با فاصله 20 الی 30 سانتی متر از دیوار جهت تخلیه گرما
- استفاده از روکش پلاستیکی و یا پارچه ای جهت جلوگیری از ورود گرد و غبار به دستگاه اسپکتروفتومتر
- استفاده از پریز های متصل به زمین جهت جلوگیری از نوسانات برق و وارد شدن آسیب به دستگاه اسپکتروفتومتر
- تمیز نمودن کووت های اسپکتروفتومتر پس از استفاده و عدم استفاده از سل هایی که بر روی آن ها خراش ایجاد شده است
- عدم قرار دادن دستگاه در مقابل نور مستقیم خورشید و جلوگیری از مجاورت دستگاه با کابل های فشار قوی برق
- ریختن نمونه داخل سل با دقت بالا، زیرا نشر نمونه بر روی روکش سیاه اسپکتروفتومتر موجب خوانش اشتباه دستگاه می گردد
- تهیه حلال های با کیفیت و عاری از هرگونه ناخالصی، زیرا استفاده از حلال های با کیفیت پائین (حتی در غلظت های بسیار کم) موجب ایجاد ناخالصی می گردد
- در صورت وقوع خاموشی مکرر در محیط آزمایشگاه توصیه می گردد که دستگاه اسپکتروفتومتر و کامپیوتر متصل به آن به سیستم برق بی وقفه (UPS) متصل باشند که در صورت انجام این امر؛ متناسب با ظرفیت ذخیره سازی UPS امکان استفاده از دستگاه تا ساعت ها میسر خواهد شدد
- با توجه به قیمت بالای لامپ UV و عمر محدود آن که معمولا حدود 2000 ساعت می باشد، توصیه میگردد تا در صورت عدم استفاده از دستگاه؛ لامپ اسپکتروفتومتر را خاموش کرده و یا در صورت استفاده بیشتر از ناحیه مرئی در نرم افزار دستگاه؛ لامپ UV خاموش گردد
کارشناسی فنی اسپکتروفتومتر
علاوه بر انجام اقدامات پیشگیرانه و استفاده صحیح از اسپکتروفتومتر، یکی دیگر از راه های افزایش طول عمر اسپکتروفتومتر، بررسی فنی دستگاه به صورت مداوم توسط کارشناسان فنی می باشد. لازم به ذکر است که کارشناسی فنی اسپکتروفتومتر باید مطابق با برنامه تدوین شده صورت گیرد. مراحل بررسی فنی دستگاه اسپکتروفتومتر به شرح زیر می باشد:
- تمیز نمودن صفحه نمایش و دکمه اسپکتروفتومتر توسط پارچه نرم و آب مقطر
- بررسی و تمیز نمودن سیم برق اسپکتروفتومتر
- بررسی سلامت و تمیزی لامپ اسپکتروفتومتر و نصب لامپ جدید مطابق با مشخصات قبل در صورت عدم کار کرد لامپ (لازم به ذکر است که در اسپکتروفتومتر های جدید نرم افزار هایی عملکرد وضعیت تجهیزات را کنترل کرده و زمان تعویض لامپ ها را مشخص می کنند)
- بررسی فیوز های محافظ اسپکتروفتومتر به صورت مداوم (توجه شود که قبل از بررسی فیوز ها اسپکتروفتومتر خاموش بوده و رابط های آن سالم باشد)
- نصب دقیق و صحیح متعلقات اسپکتروفتومتر در دستگاه
- روشن کردن دستگاه اسپکتروفتومتر و بررسی کارکرد قطعات
- انجام آزمایش نشتی در وضعیت روشن و خاموش بودن اسپکتروفتومتر
- کالیبره کردن پنل جلوی اسپکتروفتومتر مطابق با دستورالعمل کمپانی
- اندازه گیری میزان حساسیت اسپکتروفتومتر
- تست کردن دستگاه اسپکتروفتومتر مطابق با قانون بیر لامبرت
- برگرداندن دستگاه به پیکر بندی اولیه در صورت اتمام کالیراسیون اسپکتروفتومتر
نگهداری صحیح و تعمیر دستگاه اسپکتروفتومتر که از دستگاه های طیف سنجی به شمار می آیند، امری ضروری است که در انجام آن باید دقت کافی و لازم به عمل آید، شرکت ری نور آزما به ارائه انواع خدمات فنی دستگاه های آنالیز و آزمایشگاهی می پردازد، در صورتی که قصد سرویس، نصب، راه اندازی و یا خرید دستگاه اسپکتروفتومتر را دارید می توانید با کارشناسان مجرب شرکت ری نور آزما تماس حاصل فرمائید.